Hoe ver mag je gaan met fotobewerking?
“Ik zie zoveel bewerkte foto’s om me heen, is dat nog wel eerlijk? Je kan de werkelijkheid toch niet zomaar veranderen? Tot hoever kan je gaan met fotobewerking? Waar ligt de grens?” Over dit onderwerp is veel felle discussie in de fotografiewereld. Zeker Photoshop wordt vaak aangewezen als een boosdoener. Maar is dat terecht?
De werkelijkheid mooier maken dan dat ‘ie is, bestaat al ver voor het fotograferen. Fotografie is eigenlijk de technische opvolger van de schilderskunst. En daarom is dit ook een discussie van alle tijden: vroeger, ver voor het fotograferen, bestond deze discussie ook al. Het is een vraagstuk van het zorgvuldig documenteren recht tegenover de fotografie als kunstmedium.
Er bestaan door de tijd veel schilders die zo natuurgetrouw mogelijk schilderden. Denk maar eens aan Rembrandt: die schilderde elke rimpel die de geportretteerde op dat moment had. Maar deze techniek viel minder in de smaak bij bijvoorbeeld koningen en andere adel: vaak ijdele mensen die graag beter en mooier herinnerd wilden worden dan zoals het in werkelijkheid was. Deze lui huurden nooit de mensen in die echt daadwerkelijk ieder rimpeltje en pukkeltje vastlegden, maar liever schilders die lieten zien hoe ze zelf wilden dat ze eruit zagen. Daarom waren er ook veel andere schilders die de werkelijkheid wel flink veranderden. Om het nog maar niet eens te hebben over de andere kunstschilders waarbij je geen idee had wát ze nu eigenlijk geschilderd hadden, zo ver lag hun stijl van de werkelijkheid!
Dit betekent dus dat het compleet aan de stijl van de artiest lag die je voor je had. Dezelfde experimentele kunststromingen en verschillen in stijlen bestaan tegenwoordig ook nog steeds met het schilderen. Ook zijn ze al lang doorgesijpeld met het nieuwe schilderen: het fotograferen. En zo dus ook deze discussie.
*Disclaimer: in deze blog gaat het nu niet over het dunner maken van modellen, of het 100% wegshoppen van alle details van het gezicht. Dit is weer een andere (ethische) discussie, waarover op een later moment ook een blog volgt.
Een fantasy photoshop experiment, voor & na
Fotomanipulatie is zeker niet modern
Wist jij dat fotomanipulatie al veel langer bestaat dan computers? De eerste keer dat we zeker weten dat dit gebeurde was al in 1846! Sinds die tijd is er dus al flink “gephotoshopt” in de Donkere Kamer. Bij onderstaand voorbeeld is goed te zien dat er iets bijzonders aan de hand is: de schilder is dezelfde persoon als het model.
Toulouse Lautrec in zijn atelier, tegelijkertijd de schilder en het model. Foto: Maurice Guibert. (1890)
“Fotobewerking begint wel met een goede basisfoto. Nabewerken om een slechte foto goed te maken is niet de beste methode.”
Onbewerkte foto’s om zo de precieze werkelijkheid te tonen bestaan niet
Een camerasensor neemt licht heel anders waar dan ons oog. Bijvoorbeeld zorgt het kleinere dynamisch bereik van een sensor dat het licht heel anders opgevangen wordt. Het oog kan wat dat betreft veel meer informatie opvangen. Een RAW-foto is zo gemaakt dat er zoveel mogelijk data bewaard blijft om mee te spelen, maar lijkt absoluut niet op de werkelijkheid. Een JPG-foto is door jouw camera al bewerkt. Dit betekent dat wanneer je in JPG fotografeert, je altijd een bewerkte foto hebt. Dit heeft de camera dan al voor je gedaan. Daarom kiezen de meeste fotografen er dan liever zelf voor om de foto te bewerken, en fotograferen ze dus in RAW om zoveel mogelijk kwaliteit uit de bestanden te kunnen halen.
Let wel: RAW-foto's zijn altijd extra vlak, dus de saturatie was al flink minder dan "wat je ziet". En bedenk ook: veel beeldschermen staan te fel, maar ook te gesatureerd ingesteld. Dit komt doordat fabrikanten weten dat heldere beelden en felle kleuren door ons als klanten vertaald worden naar "mooie beeldschermen". Op een gekalibreerd beeldscherm zie je pas de daadwerkelijke kleuren, maar er zijn in verhouding erg weinig gekalibreerde beeldschermen. Dit is ook waarom veel mooie foto's er in print vaak minder mooi en minder fris uit komen te zien.
Fotobewerking begint wel met een goede basisfoto. Nabewerken om een slechte foto goed te maken is niet de beste methode. Maar met een goede basisfoto kan je met nabewerking echt een heel mooi resultaat krijgen!
Fotografie is dus al heel lang niet alleen maar het documenteren van de situatie zoals deze bestond. Net als schilderen bestaat fotografie ook als kunst. Daarom bestaat er in daarom ook geen goed of slecht, maar puur de persoonlijke smaak van de fotograaf. Het is dus eigenlijk een ontdekkingstocht voor jou: wat past er wel bij jou (en kan je meenemen in je zoektocht naar jouw smaak), en wat past er niet bij jou (en kan je loslaten)? Romantiseer je de boel, of moet alles zo natuurgetrouw mogelijk? Aan jou de keuze.
Fotobewerking om jezelf te onderscheiden: spelen met kleuren
Een van de belangrijkste manieren om jezelf te onderscheiden is door het gebruik van kleur. Dit kan door specifieke onderwerpen te zoeken in een bepaald kleurenschema, maar ook door het toevoegen van subtiele of minder subtiele kleurtinten in de foto. Dit proces heeft vele namen: colortoning, colorgrading, kleurtonen enzovoorts. Zo zullen de kleuren mooier in elkaar overlopen. Vermoedelijk heb je al heel vaak naar hele intense colorgrades gekeken: namelijk in films. Hier wordt vaak een kleurenspecialist ingehuurd om ervoor te zorgen dat de sfeer van de kleuren past bij de sfeer van de tinten. Bij Marvel films wordt er bijvoorbeeld vaak oranje toegevoegd in de hooglichten, en cyaan in de schaduwen. The Matrix oogt juist weer heel groen. Zonder deze colorgrades zien films er helemaal niet zo mooi uit. Ga er maar eens op letten bij het kijken van je volgende film!
Deze technieken kunnen dus ook een hele sterke tool zijn om de foto's jouw persoonlijke mood en touch mee te geven, waaraan klanten jou kunnen gaan herkennen. Voor veel fotografen is dit stukje fotobewerking inmiddels ook onmisbaar. Meer over colorgraden kan je hier vinden:
Diversiteit maakt de fotografiecommunity kleurrijker!
Er zijn tegenwoordig erg veel verschillende fotografie- en bewerkingsstijlen. Dit is positief, want dit betekent ook dat iedereen ook net een andere klant zal aantrekken. Zo kan het zijn dat klanten bijvoorbeeld bij jou aankloppen voor jouw stijl (bijvoorbeeld natuurgetrouw en puur, of weer iets heel anders), en totaal andere klanten meer richting mijn stijl trekken (clean, dramatisch en modern). Zo is er voor iedere klant die foto’s nodig heeft wel iets wat perfect bij hen past!
Fotobewerking is dus van alle tijden, en hoe ver jij gaat met nabewerken is een keuze die alleen jij kan maken. De een benadert fotografie meer documentair, de ander ziet fotografie als het perfecte medium om tot prachtige kunstwerken te komen. Gelukkig maar, zo zijn we allemaal uniek en hebben we allemaal iets bijzonders te bieden!